حفظ هویت اسلامی انقلاب نیازمند حضور دائم مردم در صحنه است
آیت الله شهیددکتر بهشتی یکی از استوانه های استوار انقلاب اسلامی بود. ما به تدریج مصاحبه ها و سخنرانی های آن مجاهد نستوه را منتشر می کنیم. ذیلا یکی از این سخنرانی ها از نظر شما می گذرد. این سخنرانی در اجتماع بزرگ مردم نجف آباد صورت گرفت و در روزنامه ی جمهوری اسلامی در 9 تیر 60 منتشر شد.
حضور فعال روحانیت در مسائل اجتماعی
محور ملیت سبب شکست دکتر مصدق شد
آغاز انقلاب بزرگ اسلامی به رهبری امام
مذهبی بهترین عامل حرکت و انقلاب توده ها
اولین راهپیمائی میلیونی پرشکوه 16 شهریور
پس از بازگشت تاریخی و پرشکوه امام
از نیروی جوانان انقلابی و مسلمان و صادق استفاده باید کرد
سلام علیکم و رحمه الله و برکاته – نعوذ بالله سمیع علیم من الشیطان الرجیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
پوزش و دلیل برای تاخیر
میلاد پربرکت ولی عصر مهدی موعود ، امام زمان سلام الله علیه و اجل الله تعالی فرجه شریف را به همه برادران و خواهران و مردم عزیز ایران تبریک عرض می کنم. از اینکه دوستانم برنامه ها را طوری فشرده تنظیم می کنند که نظم رعایت نمی شود متاسفم و از آقایان علمای اعلام و از عموم برادرها و خواهرها عذرخواهی می کنم. منتهی این شکسته شدن نظم که به هیچ عنوان از نظر من موجه نیست.
در این مورد و موارد مشابه همراه با یک جنبه مثبت هست، که لااقل از عیبش می کاهد و آن اینکه در "داران" که در خدمت دوستان بودم برادرانی آمدند که در "بوئین" از صبح مردم منتظر هستند که آنجا بیائی و فکر می شده که تو صبح خواهی آمد به داران. به آنها عرض شد که گویا قرار بر این است که من قبل از نماز به نجف آباد برسم. و این نظم را به هم می زند. گفتند یک جوری درستش می کنیم گفتم بسیار خوب در خدمتشان هستم آنجا که رفتم حقا همین طور بود و حقا نرفتن قابل قبول نبود. برای مردم آنجا باید می رفتیم. اما آن "باید" با اینکه "باید" ، اینجا هم به موقع می رسیدم ، در تضاد افتاد. آنچه قابل قبول بود و قبول تحمل می کرد، اینکه در مردم ، آنچنان علاقه، شور،مهر نسبت به این انقلاب ، نسبت به پیروزی اسلام، نسبت به خط اصیل جمهوری اسلامی ایران دیده می شود که به راستی اگر ماها ، "بخصوص ماها" ، اگر این همه مهر و علاقه و حضور را از نزدیک نبینیم، جفا است. خوب ، در بوئین قرار بود من ربع ساعتی ، بیست دقیقه ای باشم که کمی بیشتر شد، همانجا گفتند: مه میان دشت یک کیلومتر بیشتر با اینجا فاصله ندارد. آنجا هم قرار بوده بروی ، هر قدر توضیح دادم که دیگر این به هیچ وجه قابل جمع نیست، گفتند اشکال این است که قبل از تو ، دو تن دیگر از برادرهای دیگر ، آقای باهنر و یکی از برادرها به بوئین آمده اند به میان دشت نیامده اند و این دیگه غائله می آفریند و به آنها گفتم خوب ما که گردنمان همیشه از مو هم باریک تر و نازک تر است. در برابر آنچه شما عزیزان می فرمائید چشم. به این شرط که دیگر به مسجد نکشد، بیائید آنجا با مردم و سرپا چند دقیقه ای ، سخن بگوئیم و برگردیم. باز آنچا رفتم ، مردم در خیابان و میدان بودند ازشان خواهش کردم ، همانجا بنشینند و با یک بلندگوی دستی 7 8 دقیقه ای هم با آنان هم سخن شدم و اینجا هم در جمع گرم شما حضور دارم در جمع دوستان از آقایان علما که از اوایل طلبگی در خدمتشان مانوس بوده ام ، این جناب آیت الله ایزدی برای من از نظر یک عالم پرمغز و کم حرف و با فضیلت و با علاقه و با صمیمیت ، همیشه دوست داشتنی بوده اند و این هم که همیشه نسبت به من اظهار لطف کرده اند چون من را از خودشان می دانند. این لطف و مهری که نسبت به من دارند انعکاس بازتاب علاقه ای است که من خدمتشان دارم و به راستی در ایامی که عالم و فقیه عزیز مجاهد و برادر پرتوانم آیت الله منتظری یا به دلیل زندان یا به دلیل تبعید ، یا به دلیل ممنوعیت نمی توانستند نجف آباد باشند. حضور آیت الله ایزدی نعمتی بزرگ بود و من خود به یاد دارم که چندبار با آقای منتظری صحبت می کردیم که آقا شما چرا آنجا نیستید، تکلیف مدرسه آنجا چیست، تکلیف مردم چیست؟ ایشان خاطرجمعی می دادند که جناب آقای ایزدی می توانند بار مسئولیتها را بر دوش داشته باشند. در آن سال های پررنج و شکنجه ، در آن سالهای خفقان شدید ، در آن سالهایی که هر گونه قبول مسئولیت دشوار می بود و دشوار می نمود، زحمات این برادر عزیز در اینجا به راستی در خور هرگونه تشکر و تقدیر هست. خوب سخنی که امشب با شما دارم سخنی است که شاید نتوان در یک ساعت جمع و جورش کرد حالا شما مردم نجف آباد جزو زودخوابها هستید یا دیرخوابها؟(مردم : دیرخوابها).
ما در این سرزمین ایران، نهضت ها ، قیام ها داشته ایم ، حداقل از نهضت تنباکو به این طرف کشور ما شاهد قیامها و نهضت ها بوده ، گاهی در سراسر کشور، گاهی در بخشی از کشور ، این نهضتها معمولا با دو محور سروکار داشته، با دو طرز فکر، با دو نوع انگیزه ، یکی محور اسلام و مذهب که همواره محور اعلی و اقوی و پرتوانتر بوده و دیگر محور ملیت و وطن کخ کم و بیش در نهضت ها حضور داشته و به خصوص در نهضت ملی شدن نفت به عنوان یک محور نیرومند به راستی منشاء اثر بوده. من مطلب را از همین نهضت ملی نفت به این طرف دنبال می کنم، چون "قبلی ها" شنیده ها و خوانده های من است ولی از نهضت ملی به این طرف مراحلی بوده است که در آن کم یا بیش حضور داشته ام. در سال 29 من یک طلبه جوان بودم(در تهران) ، که سال آخر دانشگاه را هم می گذراندم. آن سال را تهران بودم سالهای 29 ، 30 سالهایی بود پرهیجان برای جوانهائی که علاقه ای داشتند به این مسائل و به این آرمان ها ، تهران در آن موقع جاذبه خاصی داشت. من یک روحانی جوان بودم که در دانشگاه نیز بودم. در نتیجه از دو سو با جریان هایی که رخ می داد رابطه و پیوند روحی داشتن. حضور روحانیت در آن نهضت ، در بسیج نیروها، در ترساندن دشمن ها به راستی نقش اول را داشت، علاوه بر این مرحوم آیت الله العظمی آقای سید حاج محمد تقی خوانساری رضوان الله علیه ، ایشان هم در حد یکی از مراجع دوم قم(چون مرجع اول آیت الله العظمی بروجردی بودند ولی مرحوم آقای خوانساری و مرحوم آقای حجت اینها نیز مرجعیتی و حوزه درس ارزنده ای داشتند و احترام والائی در روحانیت). مرحوم آیت الله حاج سید محمد تقی خوانساری(رحمه الله علیه)، ایشان هم در مبارزه حضور داشتند و وارد شده بودند اما نه در نقش کارگردانی ، کارگردانی از ناحیه روحانیت در دست مرحوم آیت الله کاشانی در تهران بود. ما ، به اعتبار طلاب جوانی که به این مسائل علاقه داشتیم و عشق می ورزیدیم ، حضور در صحنه ها برایمان مطلوب بود و به اعتبار ارتباط با دانشجویان در دانشگاه نیز ، و به اعتبار دوستانی که داشتیم هم و آنها همه با ما همفکر و هم آرمان بودند و در آن موقع ها در تظاهرات و در اجتماعاتی که در تهران بود می رفتیم، مثل حالا که افراد می روند می رفتیم به عنوان شرکت کننده ، و مسائل را از نزدیک می دیدیم. دقیقا وقتی مسئله انقلاب و نهضت از مرحوم آیت الله کاشانی و عده ای از روحانیین و جناحی از متدینین ، این طرف می آمد، دیگر مسئوله ، مسئله نفت بود و مسئله ملیت بود. خوب یادمه سخنرانی هایی که دانشگاهی بودند ، از استید و یا شبه آنها و از چهره های آن مبارزه بودند و (در میدان بهارستان یک بالکنی بود و در ضلع شمال غربی آنجا ، محل سخنرانی ها بود) سخنرانی می کردند ، هر چه گوش تیز می کردی که ببینی آیا دین و اسلام و قرآن هم محور است؟ می دیدی از این حرفها خبری نیست، آنجا محور نفت است، آنجا محور ملیت است، آنجا محور ایران است و وطن است، این طرف می آمدی(روحانیت،محور، مذهب و پاسداری از قرآن و تعالیم اسلام بود ولی آنجا نیز صحبت نفت بود، آنجا نیز صحبت ملیت بود خوب به این ترتیب جمع بندی بکنید. چه می شود و در صحبت ها و در طرح شعارها عملا شعار بیشتر و فراوانتر می شد شعار نفت و شعار ملیت ، و نه شعار اسلام. خوب این تلاش ها به ثمر رسید و با این مبارزات ، مرحوم دکتر مصدق نخست وزیر شد ، این مبارزه در مرحله نفت ، به پیروزی رسید در مرحله استقلال چطور؟ در مرحله مذهب و اسلام چطور؟ هر دو علامت سوال دارد و دومی علامت سوال بزرگتر. با روی کار آمدن دکتر مصدق دیگر مبارزات خیابانی و شبه خیابانی مطرح نبود. صحنه مبارزات دو جا بود: روی پرده(در پارلمان و روزنامه ها ، مجلس)، پشت پرده (در خیلی جاها به خصوص در ارتش و نیروهای انتظامی و برخی از مراگز حساس سیاسی) مبارزه بود بین شاه و مصدق و بین دو قدرت نهائی نیمه آشکار بیگانه در عرصه سیاست ایران 31 آمد.)
حضور فعال روحانیت در مسائل اجتماعی
تیرماه 31 در آن موقع من بر حسب معمول که ماه های تیر و مرداد را به اصفهان می آمدم، اصفهان بودم وقتی که قوام السلطنه آن ... معروف خودش را خواند و من شنیدم، بی اختیار از خانه آمدم بیرون، برای من آن حالت خیلی جالب است که اصلا نمی دانستم به کدام سو می روم؟ می دانستم، که نباید در خانه باشم، باید بیرون بیایم آمدم بیرون سراغ گرفتیم، آقا حرکتی؟ تلاشی؟ کجا؟ مرکزیتی؟ آمدیم طبق سنت قدیم به سمت تلگرافخانه در دروازه دولت، دیدیم که آنجا اجتماعی هست، رفتم توی تلگرافخانه که قرار بود در آنجا سخنرانی باشد، آنجا یک سخنرانی به عهده گرفتم، مسئله کانال سوئز مطرح بود، مسئله نفت در این طرف خاورمیانه، کانال سوئز آن طرف خاورمیانه، اینها را تحلیل کردم در یک تحلیل سیاسی و برای برشوراندن مردم، و ستاد اعتصاب تشکیل شد. در یکی از این بالاخانه های روبروی تلگرافخانه که حالا خرابش کرده اند، هشت نفری عضو این ستاد شدند و کارها به راه افتاد تا روز 29 تیر(که همه آنها با تاریخ آشنا هستید، می دانید که در اصفهان برخورد روز 29 تیر شد نه 30 تیر) در روز 29 تیر روحانیت در صحنه حضور پیدا کرد ، مرحوم حاج شیخ محمد رضای جرقویه ای یک عالم تنومند ثمینی بود(که در عین حال روشنفکر هم بود) ایشان از مدرسه صدر(که در آن مدرسه مدرس بود) با طلاب و عده ای از اهل علم حرکت کردند، آمدند به میدان اعتصاب و در همان زد و خوردها ایشان افتاد ضربه خورد(خیلی های دیگر) پس روحانیت در صحنه حضور داشت. حضور فعال، حضور بسیج کننده نیروهای مردمی، خیلی گروهها دیگر هم حضور داشتند.
محور ملیت سبب شکست دکتر مصدق شد
اما آنچه به دنبال این قیام خونین به دست می آمد بازگشت دکتر مصدق بود، به عنوان یک حکومت ملی، بر سر کار. بنابراین باز محور چی بود؟ ملیت. با قیام 29 و 30 تیر در شهرهای مختلف ایران، دکتر مصدق باردیگر نخست وزیر شد . و در این نوبت می بینیم که حتی همین روحانیت مبارز آرام آرام از صحنه باید کنار برود و تداوم آثار قیام خونین 29 و 30 تیر در شکل یک حکومت ملی به جلو می رود و چون پیوند میان ایمان الهی و ایمان خدائی و ایمان مذهبی، ایمانی که در اعماق روح مردم ریشه دارد، حتی مردم کم مبالات ، آنها هم در این راه از خود ، عشق و علاقه خاصی نشان میدهند پیوند میان این، انگیزه بزرگ الهی و مقاومت مردم، آرام آرام ضعیف می شود، و حدود یک سال و یک ماه بعد(13 ماه بعد) در مرداد 32 می بینید که مقاومت مردم در برابر توطئه آمریکا و عمال دست نشانده اش در ایران می رسد به حداقل ، چرا؟ چون انقلاب مردم ، از محور غلطیده است. آنها که با انگیزه دینی و شور دینی در صحنه می آمدند، اینها دیگر انگیزه ای برای حضور در صحنه های خون و شهادت نمی دیدند، این وضع ادامه داشت. به دنبال کودتای ننگین 28 مرداد که علیه ملت صورت گرفت، حکومت جبار شاه، با ستم پیشگی و خفقان و ظلم و ستم و جور هرچه بیشتر پایه های خودش را مستحکم می کرد، مقاومت هائی که در برابر این حکومت جبار می شد، باز چند گونه بود. مشهورترینش نهضت مقاومت ملی است. محور، باز معیارهای ملیت است. به همین دلیل می بینیم، در نهضت مقاومت ملی ، روحانیت به صورت یک کل توانا و مردم به صورت یک مجموعه بی کران، حضور ندارند. گروه هائی مبارز ، مصمم حضور دارند که ما حضور آنها را ارج می نهیم، اما روحانیت به عنوان یک کل عظیم و پر قدرت و توده مردم به عنوان یک نیروی لایزال، اینها حضور ندارند، نهضت های مقاومت تلاش می کنند، اما به جائی نمی رسند، در سال 39 و 40 بار دیگر استاد ازل که از پشت پرده به طوطی صفتان روی پرده تلقین می کرد، گفت: یک کمی شلش کنید، و وقتی دریچه اطمینان را باز کردند، باز حرکتها بر محور ملیت آمد. یک گروه از مسلمان ها هم که یک تشکیلات سیاسی جدید به وجود آورده بودند که مذهب در آن حضور بیشتر داشت آنها هم نه گروهشان نام اسلامی داشت و نه اساسنامه و مرامنامه شان، نشن دهنده یک گروه مکتبی بود. و این گروه هم باز ملی بود اما با حضور بیشتر مذهب.
آغاز انقلاب بزرگ اسلامی به رهبری امام
و بعد سال 41 پرچمدار مبارزه، یک استاد بزرگ حوزه است، که تنها خیل شاگردان برجسته اش در حوزه و سراسر ایران، نیروئی عظیم تشکیل می دادند. بزرگترین حوزه درسی قم در آن سالها متعلق بود، بزرگترین و جوانترین و شادابترین و پربارترین حوزه درسی فقه در قم در آن سالها متعلق بود به استاد بزرگمان آیت الله خمینی، پرچمدار مبارزه یک استاد و یک مرجع تقلید است. کانون فرماندهی و ستاد ، شهر قم و حوزه علمیه قم است. همزمان مراجع دیگر تقلید و روحانیون بلاد و طلاب حوزه اند. شعار مبارزه: صرفا شعار اسلام است و آنچه به وسیله حکومت وقت از دست می رود و آنچه در معرض خطر قرار گرفته اسلام است و روحانیت و ملت با روحانیت به پاخاسته، تا از اسلام حراست کند. مسائل دیگر مطرح می شود ، اما به تبع. چی شده؟ چی شده؟ پس از نزدیک به صد سال از تاریخ انقلابهای ایران، چه چیز تازه ای رخ داده؟ تازه ای که رخ داده ، این است که : انقلاب ملت یکپارچه اسلامی و دینی و قرآنی شده است. در پی این نقطه عطف ، جمعیتهای متشکل علنی، سری و نیمه علنی به وجود می آید، یکی از این جمعیت ها که چون من باز در آن شرکت داشتم و در شورای فقاهتی و روحانیتی آن به امر امام بودم(رد سالهای 42 و 43 که در ایران بودیم) جمعیت هیئت های موتلفه بود، این صحبت از توده مردم تشکیل می شود، که درون آن ، تحصیل کرده هم بود اما بیشتر اعضایش توده و خلق بودند، از همان هیئت های دینی همان هائی که سینه می زدند و یا حسین یا حسین می گفتند، همان ها آمده بودند، تشکیل داده بودند یک سازمان منظم اسلامی سیاسی را. و چون به ولایت فقیه از همان وقت پایبند بودند، از امام خواسته بودند که باید کارهای ما ، با حضور و نظارت و مسئولیت کسانی باشد از جانب شما که با حضورشان سلامت جهت حرکت های ما را تضمین کنند، و امام به چهار نفر فرموده بودند، در آنجا باشند. از جمله من. در این جمع شورایمان، فداکاری ، علاقه و نظم دقیق به چشم می خورد، یک شورای مرکزی داشتند. این شورا از چند گروه بود، هر گروهی برای خودشان سازمانها داشتند، خوب یادم می آید یک روز صبح زود در تمام تهران(سال 42) یک اعلامیه در سطح شهر تهران سر ساعت پخش شد و دستگاه ساواک وحشت کرد ، این چه گروه زیر زمینی است که می تواند سر ساعت در همه تهران یک اعلامیه ضد رژیم را منتشر کند؟ از همان جا بود که فشار رژیم برای پیدا کردن این گروه بالاگرفت، ولی تا ترور منصور پیش نیامد ، این گروه لو نرفت. با ترور منصور شاخه نظامیش دستگیر شد و در پی آن شاخه سیاسی اش. ببینید یک سازمان به وجود می آید در محور اسلام. انقلاب: اسلامی شده است. انقلابیون ، مقیدند کارهایشان بر اساس اسلام صورت بگیرد، گروه های دیگری نیز بر اساس اسلام به وجود آمدند هر گروهی ، با بینشی و با خطی ، و در حدود نقشی که این گروه ها در پیروزی انقلابمان داشتند، باید همواره مورد تقدیر و ارج نهادن قرار گیرند.اما مهم این است: از آن پس "روحانیت" و "توده مردم" بر محور اسلام در معرکه حضور دارند. تداوم انقلاب بیش از هر چیز ، بستگی پیدا کرده است تا به حضور اسلام و علمای اسلام در صحنه. و این ادامه دارد تا سال 56. در این سال ، زمینه برای رشد و شکوفائی انقلاب ، فراهم شده ، سیاست جهانی آمریکا به دنبال رسوائی ویتنام و واتر گیت ، دستخوش بحران شده ، معادلات جهانی به هم خورده ، برنامه های ظاهری سطحی مردم گول زن رژیم، در ایران رو به شکست کامل است و ، زمینه برای اینکه حرکت : شتاب پیدا کند ، فراهم شده ، خوب اینجا همه ، یادشان هست.در این مرحله چه کسانی هستند که حضور کامل تر ، فعال تر ، بسیج کننده تر دارند؟ جناحی که با آرمان و انگیزه اسلامی و مذهبی ، به حرکت درآمده است.
گروه های ملی هم هستند، جبهه ملی بار دیگر تجدید حیات کرده ، دست به کار شده ، نهضت آزادی همین طور.
مذهبی بهترین عامل حرکت و انقلاب توده ها
گروههائی دیگر همین طور ، اما آنها ، در خشیدنشان در صحنه ها ، محدود است. آن عاملی که می تواند توده های میلیونی را به خیابان ها بکشاند چیست؟ عامل اسلام. آنجا که زن و مرد ، می پرسیدند ، آقا حکم امام است که ما از خانه بیون بیائیم؟ می گفتیم: بله، ور مردم می گفتند: پس آمدیم، حساب این است. تا اعلامیه های روحانیت مبارز ، منتشر نمی شد ، اجتماعات توده های میلیونی ، به وجود نمی آمد. اولین راهپیمایی پرشکوه را یک روحانی جوان ، شجاع از خود گذشته ، این برادرمان آقای هادی غفاری به دنبال نماز عید قیطریه به وجود آورد. نماز که تمام شد جلوی مردم افتاد و حرکت کرد، شعار داد برویم... کجا برویم؟ معلوم نیست، برویم و ...مردم حرکت می کنند... با انگیزه مذهب ، اشباع شده از روح مذهب. در روز عید فطر و به دنبال ماه مبارک رمضان ، ماه صفا، ماه زدودن دلها ، ماه پاک کردن نفسها ، ماه آماده کردن انسانیتها ، ماه پرورش دادن شخصیتها ، زن و مرد حرکت می کنند... میدان ، میدان حضور دین است و حضور دین با حضور روحانیت و علمای متعهد مبارز همراه است، و مردم ، در پی اینها، بی محابا حاضر. و در حرکت. یادم می آید در اولین راهپیمائی بعد از راهپیمائی روز عید فطر ، روز چهارم شوال(16 شهریور) که جریان های مفصلی دارد(در سخنرانی که در داران داشتم به مناسبتی ، ناچار شدم، بگویم و مطرح کردم که جریان های این راه پیمائی مفصل است) راهپیمائی به صورتی که هیچ یک از افراد صاحب نظر باورشان نمی آمد، صورت گرفت.
اولین راهپیمائی میلیونی پرشکوه 16 شهریور
محاسبه های قبلی این بود: روز عید فطر که حدود 200 هزار نفر راهپیمائی کردند ، آیا راهپیمائی روز 4 شوال(16 شهریور) می تواند به اندازه ی همان جمعیت بیاورد که لااقل شکوه آن شکسته نشود؟ این سوالات افرادی بود که خودشان را وارد می دانستند ، و نبض جامعه را در دست خودشان می پنداشتند. ولی تجربه نشان داد که آنجا که عامل نیرومند مذهب به کار می افتد محاسبه ها از کار می افتد، چقدر جمعیت آن روز آمد؟ بیش از یک میلیون نفر در این دومین راهپیمائی پرشکوه شرکت کردند. آن روز دوستان خواستند که من سر پیچ شمیران نماز را به جماعت بخوانم. نماز خواندم و گفتند: مسئولیت جهت دادن هم به عهده تو.
با عده ای از دوستان روحانی( از اعضاء جامعه روحانیت مبارز تهران بودند) حرکت کردیم، من به نظرم رسید که جمعیت را به سمت میدان آزادی ببریم. از پیچ شمیران تا میدان آزادی خیلی راه بود. عده ای غرغر کردند ، گفتند: مردم خسته شده اند و یا خسته می شوند. گفتم: بالاخره می رویم، و باید این راهپیمائی ادامه داشته باشد و تا غروب به آنجا می رسیم. رفتند ، آنجا ، مقدمات سخنرانی را فراهم کردند. همین طور که بین راه می رفتیم ، برخورد می کردیم به کامیون های مسلح و دو شب قبل هم گفته بودند، رژیم در روز 5 شنبه آماده برای شلیک و حمله است. همه بی اعتنا به این تهدیدها می رفتیم، زنها ، این خواهران شجاع ، دلیر ، زنده شده این انقلاب ، آن روز غوغا کردند. بخش عظیمی از جمعیت را خواهرها تشکیل می دادند. آمدند تا میدان آزادی. آنجا تدارکات نظامی از همه جا بیشتر بود و در عین حال اینها با مشت گره کرده در برابر این تدارکات ، شجاعانه شعار می دادند. انقلاب شده بود ، انقلاب، انقلاب چی؟ انقلاب اسلامی . خوب ، حرکت ادامه یافت گاهی کشمکش بود ، گروههای ملی گرا در تنظیم برنامه راهپیمائی خبر می دادند که خوب است، مدیریت دست ما باشد ، برای اینکه شما آقایان اهل تشکیلات و اداره نیستید، توده مردم هم که تشکیلاتی ندارند ، پس بگذارید ما تشکیلاتی ها کار را اداره کنیم. پاسخ جوانها این بود که به این آقایان بگوئید : به عنوان بخشی از مردم ، تشریف بیاورید ، ما با همه بی تشکیلاتی مان و با همه نداشتند سابقع تشکیلاتی ، عرضه راه انداختن یک راهپیمائی را داریم. غصه اش را نخورید. راهپیمائی های پرشکوه یکی پس از دیگری پرشکوه تر و پرجمعیت تر ادامه یافت. تا نوکر استعمار فرار کرد. پیروزی به قطعیت نزدیک شده بود ، اما یکی از همین جناح های ملی ، یک مهره از همین ها ، گوئی برای این روز آماده شده بود ، آمد به میدان و این طور گفت: "من می توانم مملکت را اداره بکنم. همه را بسپارید به من. انقلاب شده است، ملت به پاخاسته است ، شاه هم دیگر برگشتنی نیست. اما من هستم به جای او." که اینجا ، نوبت امت و امام و قهرمانان روحانی و ملت ، ( با آن وجدان بیدار آسمانیش، بود که همه ایستادند و گفتند: تو هم چیزی نیستی ، تو هم باید به دنبال او بروی و او را به دنبالش فرستادند.
پس از بازگشت تاریخی و پرشکوه امام
و انقلاب پیروز شد و رهبر انقلاب به وطن بازگشت. با آن شور و شکوهی که در تاریخ ایران نمی دانم آیا هرگز سابقه داشته است؟ یا نه؟ فکر نمی کنم. امام آمده است. ملت امام را پس از پانزده سال دوری و مهجوری ، در میان خود یافت. امام تعیین کننده همه چیز شد. به اعتبار اینکه فقیه است ، ولی است، و به اعتبار اینکه ملت ، بارها در راهپیمائی ها و قطعنامه ها، گفته بودند: آنچه امام بگوید ما همه همان را می گوئیم و آنچه او برای سعادت ما بخواهد ما همه همان را می خواهیم. چه کسی می توانست به اندازه این شخصیت والای اسلامی این مقدار اعتماد و اطمینان ملت را به خود جلب کند؟ چه کسی؟ شورای انقلاب را امام تعیین کردند. مشروعیت شورای انقلاب مستقیما از طریق نصب امام بود. از طریق انقلاب امام بود. اگر ملت به اینها اعتمادی داشت ، بیشتر از طریق اعتمادش به امام بود ، به خصوص که آن اولها اسمی هم گفته نمی شد ، ( روی مصالح امنیتی و مصالح دیگر) دولت موقت تشکیل شد، با پیشنهاد شورا و نصب امام ، مشروعیت دولت موقت ، از طریق امام بود و امت این مشروعیت را داد، اما از طریق امام. و امام مشروعیت را داد ، اما هماهنگ با امت.
تا آن وقت همه چیز ، چگونه بود؟ اسلامی بود، همه چیز از مبدا فکری و روحی و احساسی مایه می گرفت، از مبدا قرآن ، از مبدا وحی ، از مبدا دین ، از مبدا خدا غیر از این است؟ این مقدار که بر شما عرض کردم، فکر می کنم ، کاملا دیگر روشن است،اما مسئله ای که عرض کردم مسئله زنده است این است: اما به خصوص دو گروه به آن عمیقا توجه بفرمائید: یک گروه کسانی که تا آن تاریخ نتوانسته بودند، انقلاب اسلامی را با هویت اسلامیش بشناسند و بپذیرند و یک گروه جوانان و انسان ها و برادران و خواهران مومن به اسلام و انقلاب اسلامی که می خواهم مسئولیت خطیر شان را امشب به آنها گوشزد کنم ، این دو گروه خوب توجه کنند، از آن تاریخ انقلاب با یک مسئله روبرو شد ، این مسئله تا امروز هم به صورت کامل حل نشده ، اما وقت حل شدن و حل کردنش قطعا فرارسیده است.
دیگر قابل تاخیر نیست و آن مسئله این است که خوب انقلاب اسلامی پیروز شد. رهبر ، رهبر اسلامی. ملت ، ملت اسلامی. خطوط انقلاب: اسلامی و با این صفات پیروز شد. رژیم منفور را بیرون کرد. آمریکا را شکست داد ، اروپا را عقب راند . روسیه و چین را سر جایشان نشاند. اما مدیریت مملکت تکلیفش چیست؟دوباره همان دوستانی که در راهپیمائی ها می گفتند: آقا توده ها را شما به حرکت دربیاورید ، ولی نظم و اداره تشکیلاتش را بدهید دست ما ، چون ما ، بهتر بلد هستیم. همچنین بازبون بازبونی و گاهی بی زبونی می فرمودند که آقا اداره مملکت را دیگر بسپارید دست ما ، که مردان این میدان هستیم. شما هم خوب ، تشریف دارید ، ملت تشریف دارند ، امام تشریف دارند، روحانیت مبارز تشریف دارد. همه تشریف دارید، قدمتان روی چشم، اما مسئولیت اداره مملکت را (منطق هم همین را می گوید) باید به دست چه کسی داد؟ به دست آنها که کاردان باشند، خوب آقا این کاردان ها ، مسلمان هم حتما باید باشند یا نه؟ اگر مسلمان باشند ، البته اولی است اگر هم نشد، مسلمان باشند، مملکت را نمی شود به حال خودش رها کرد، اداره کشور را نمی شود به حال خودش گذاشت. خوب چه عیب دارد؟ چند صباحی این غیر مسلمان ها و ضد اسلام ها هم در این پستهای حساس باشند؟ عیبی ندارد؟ حالا از شما مردم نجف آباد که در این انقلاب ، سهمی بزرگ داشته اید و جزو مراکز مقاومت ایران وده اید، می پرسم، شما در طول انقلاب به یک چنین آینده ای راضی بودید؟(مردم: نخیر..) خوب برای بله الله اکبر دارید برای نخیر چه دارید؟(مردم : تکبیر) تشخیص ما این بود که این نظر ، به هیچ عنوان از نظر وظیفه الهی که بر عهده داریم، قابل قبول نیست، از نظر اعتمادی که امام دارد ، قابل قبول نیست، از نظر مهر و علاقه ای که امت دارد، قابل قبول نیست به همین جهت ما از همان اول تا به حال مقابل این طرز فکر ایستاده ایم. اینکه شما شنیده اید
در شورای انقلاب و در دستگاه مدیریت کشور اختلاف تهمت به دوستان ما هست، این درست است، راست است. بله اختلاف وجود دارد. اما شما را به خدا این اختلاف اصیل عالی را تنزلش ندهید در سطح اینکه آنجا جنگ بر سر قدرت است. این تهمت است. این یک دروغ است. نظیر دروغهای دیگر ، دوستان ما که عهده دار این مطلب هستند ، همواره با کراهت مسئولیتها را قبول کردند، چه خواستار آن قدرتی هستند؟ این آقای مهدوی کنی که الان وزیر کشور است شاید بیست بار ما از او خواهش کردیم.( به مناسبت اینکه آقای رفسنجانی نامزد انتخابات از تهران بود و صحیح نبود که دیگر ایشان وزیر کشوری باشد که مسئول اجرای انتخابات است، خواهش کردیم) که این مسئولیت را شما قبول کنید و ایشان گفت: نمی توانم. حتی کمیته را هم از دست من بگیرید من می خواهم همان یک روحانی باشم ، چرا به این چهره های عزیزی که همواره با احساس مسئولیت شانه زیر بار داده اند ، اینگونه تهمت زده می شود؟ مه ، از ناحیه دوستان ما ، من جنگ قدرتی سراغ ندارم ، ولی از ناحیه دوستان ما ، پافشاری بر سر این مسئله بر سر این مطلب و این راز است و مستقیم ماندن انقلاب . با منحرف شدن انقلاب دیده ام ، بوده است ، هست و خواهد بود. برای اینکه اگر قرار باشد رای ملت هم ملاک باشد ، ملت ما به ما اجازه نمی دهد با آن روش سازگاری نشان بدهیم.
در حساسترین لحظات کردستان ، آقای وزیر کشور وقت ، یک افسر توده ای مارکسیست زندانی را که مبارز بوده یعنی آقای دکتر یونسی، ( که مبارز بودنش قابل تقدیر است و زندانی رژیم بوده که آزاد شده) بسیار خوب، اما آیا باید او را به عنوان استاندار کردستان هم در حکومت جمهوری اسلامی فرستاد؟ آیا شما ملت می توانید این را تحمل کنید ؟ (مردم : تکبیر) این درست در فروردین سال گذشته و حدود 40 روز از پیروزی انقلاب گذشته اتفاق افتاد کردستان شلوغ شده است. امام فرموده اند ، بروید . مرحوم آیت الله طالقانی ، بنده و اقای هاشمی رفسنجانی و آقای بنی صدر رفتیم آنجا ، اعضای شورای انقلاب برای رسیدگی به وضع به آنجا رفتیم. وزیر کشور هم با یک عده آمد ، همراهانش عموما مارکسیست. گفتیم اقا اینها چه کسانی هستند دنبال شما؟ گفتند: چون اوضاع و احوال ناجور است ، اینها آمده اند که ما را یازی کنند. بعد که به تهران برگشتیم و دیدیم یکی از این همراهانشان اقای دکتر یونسی مارکسیست بود که حالا به عنوان استاندار برایش حکم صادر شد و ما گفتیم: چرا کردید؟ این کار را نکنید. این را بگذاریدش کنار ، آن وقت می گفتند: دخالت می کنند در کار ما. مراکز تصمیم گیری و قدرت متعدد نمی گذارد مملکت اداره شود. این حرفها را که یادتان می آید. و ...ما خون دل می خوردیم و علی وار سکوت می کردیم(در بیرون) و (در داخل ) فشار می آوردیم که آقا، این نباید آنجا باشد ، فشارها موثر واقع شد ، این آقا را از آنجا برداشتند. اما بعد از کشتن سهراب ، داروی بیهوشی چه سود؟ یک استاندار توده ای مارکسیست وقتی آنجا می رود ، خود به خود باید چه کار بکند؟ خود به خود چه کار می کند؟همین حزب دمکرات همین کومله ها به همین ها قدرت می دهد که قدرت هم داد و فاجعه را به وجود آورد. این مسئله است این مسئله زمان ماست و به دنبال این ، من ، با دو گروه سخن دارم: 1- به همه کارمندان دولت و به همه تحصیل کرده های منتظر سمت و پست عرض می کنم، ما مصممیم از این به بعد کسانی را به کارهای حساس بگماریم که نسبت به دین و ایمان آنها به اسلام و انقلاب پیروزمند اسلامی اطمینان داشته باشیم.
ما چون در برخی از مشورت هایی که برادرمان آقای بنی صدر هم پیش می آید گاهی دچار شک می شدیم که آیا فلان فرد مناسب است با نه؟ قرار گذاشتیم برای اینکه این مسائل بار دیگر تکرار نشود، در انتصابات آینده تکرار نشود، چند جلسه بنشینیم این مسائل را خوب بحث کنیم و بنویسیم و امضاء کنیم و این معیارها را توی آن بگذاریم و این همان میثاق وحدتی است که آقای بنی صدر از آن نام برده است. یک اصل مهم در همین میثاق وحدت ، ایت است که نخست وزیر ، وزرا ، معاونان ، استانداران ، روسای سازمان های مستقل و سمت های حساس باید به کسانی سپرده شود ، که از نظر اعتقاد به اسلام و پایبندی عملی به آن ، مسلمانی قابل قبول باشند. و ما این وظیفه را می دانستیم و می دانیم. حالا بیرون بگویند که اینها جنگ قدرت دارند ، بگذارید بگویند. ما باید وظیفه مان را انجام بدهیم. انسان باید در برابر شایعه سازی ها هم قوی باشد. نیرومند باشد. ببیند وظیفه چیست و گوشش به این امر بدهکار نباشد. و با این روحیه موفق شدیم حالا هم توافق داریم کارها را به حمدالله جلو می بریم.
خاطرمان جمع شده. مسلم شد که دیگر حالا همه پای این معیارها را امضا کردیم. این را هم بگویم گفته شد که خوب ، اگر درباره یک نفر اختلاف نظر باشد ، مثلا یک آقا می خواهد ایشان را بگذارند فرماندار نجف آباد ، نمی دانیم آیا از نظر مذهبی چگونه هستند؟
در شورای مشورتی چهار نفر می گویند ایشان واجد شرای و دو نفر می گویند واجد شرایط نیستند، تکلیف چیست؟ گفتیم این هم حلش می کنیم. سه نفر از اعضای شورا را انتخاب کردیم ، گفتیم وظیفه دارند ، بروند پیرامون این آقایان تحقیق کنند ، اخبار را بگیرند ، جستجو کنند اگر دیدند ، واجد شرایط هستند ، کسانی را که دو نفر از سه نفر گواهی کنند که واجد شرایط هستند ، همه ما قبول می کنیم و دیگر جای اختلافی باقی نمی ماند. حالا خوشمزه این است که ما نشستیم دور هم زیزبناهای آینده را در حد مسئولیت مان ، محکم کنیم. بیا و ببین بیرون چه خبر است؟
خبرنگارها آمدند. سوال کردند: خوب ان شاء الله... جلسه رفع سوء تفاهمات به ثمر رسید ، آقا؟ به خبرنگار گفتم: من بدم می آید از این سوالات شما. چون معنایش این است که ما یک اختلافاتی با هم داشته ایم ، بعد هم از سر سازش دور هم نشستیم و یک کار سازشکارانه کردیم. وای بر این انقلاب و وای بر ما اگر چنین روحیه ای داشته باشیم. چرا اینطور می گوئید؟ سوال کن. بگو: آیا پیرامون این مسائل بنیاری و همه بحث ها و تبادل نظرهای شما به نتیجه ی قطعی و روشن رسید؟ این جور سوال کن. تا من بگویم: الحمدالله رسید. نه فقط اینجا ، بلکه در نشریات خارج مخصوصا آمریکا(که همیشه با خیالات خودش خوش است و سالها با خیالات خودش خوش بود) توی تصویرها و نشریاتش می بینید که دائما می گوید: آی مردم چه نشسته اید ، انقلاب ایران همین روزها نقش در می آید. آن بالا بالاها جنگ قدرت است. اگر شماها(من هیچ اعتنائی به آمریکا ندارم ة هیچ اعتنائی به اروپا ندارم، هیچ اعتنائی به اردوگاه شرق ندارم) اگر شما ملت حقیقت را همانطور که هست بشنوید و بپذیرید و به آن مومن باشید و پیوندتان با انقلاب ، رهبری انقلاب و مدیریت انقلاب استوار بماند ، بگذارید آمریکا توی این خیالها و خواب های خوش فرو برود، به نفع ماست. ولی به شرط اینکه خبرچینی های وسواس های خناسی که دائما (یوسوسون فی صدور الناس) اینها نمانند مجعلات و بافتهای خبرنگارها و خبرگزاری ها و تفسیرها و مفسرهای آمریکایی جهانخوار به خوردتان بدهد.
به شرط اینکه شماها دست رد بزنید به سینه این نامحرمان خبر ساز ، شایعه ساز و دروغ پرداز وسوسه انگیز، ما دیگر غمی نداریم. بگذار آمریکا چنین پندارد ، به سود ماست این یک مطلب. از همه کارکنان شریف دولت می خواهیم با درک تعالی و اوج انقلاب الهی با درک عمیق این انقلاب در وجدان مردم ، با درک انقلاب بودن این انقلاب و اینکه آمده است واقعا دارد ارزشهای بنیادی را تغییر می دهد، اینها خدمتگزاران صدیق و مومن به اسلام و امت اسلام و جمهوری اسلامی ایران شوند و مهارت ها و نیروها و توانهایشان را در خدمت این ملت و این انقلاب قرار دهند، تا ما یک پارچه تر با این دشمنان مکار غدار جهان خوار ، روبرو شویم.
2- جوانان ، میانسالان مومنان، میانسالان مومنان مردان و زنان با ایمان ، به حالت ازوا در نیائید صحنه را برای کسانی که ایمان ندارد خالی نگذارید. این حجب و حیای بی جایتان را در این مرحله از انقلاب تبدیل کنید به جسارت و گستاخی و شجاعت انقلابی، بیائید به میدان انقلاب و اداره ی انقلاب به شما نیازمند است هر انسان با ایمان صاحب صلاحیت وظیفه دارد خود را به مقامات تصمیم گیرنده در سطح مملکت ، در سطح استان در سطح شهرستان ، در سطح بخش ، در یک مدرسه ، معرفی کند و بشناساند. نگوئید که این از خود تعریف کردن است و چرا خودستائی کنم. نه جانم این خود معرفی کردن است و چرا خودستائی کنم. نه جانم این خود معرفی کردن است و انقلاب امروز به این معرفی شجاعانه ی استعدادها نیازمند است.
و به دنبال این یک اصل و آن اصل این است اگر شماها حاضر نشوید ، کم حاضر شوید و میدان را برای دیگران باز بگذارید، خطر انحراف انقلاب اسلامی ما به یک بینش ملی گرایانه خیلی بالاست. ملیت برای ما محترم است وطن برای ما محترم اما نه به عنوان مبدا و اصل ، بلکه به عنوان مسئله درجه دوم. آنچه برای ما به عنوان اصل و ارزش نخستین و مبدا و سرچشمه ی ارزشهای دیگر مطرح است، اسلام است و اسلام است و اسلام. و درست در پرتو همین اسلام است که اصفهانی و مشهدی و اراکی و یزدی و کرمانی و بلوچ و بندرعباسی و گیلانی و ترکمن و مازندرانی و آذربایجانی و کردستانی و عرب و خوزستانی همه می توانند با هم احساس برادری قلبی کنند. وحدت ملی ما ، وحدت قومی ما ، وحدت جمعیت ما بر اساس یک معیار و محور و وحدت محکم تر،عزیز تر ،پر اثر تر است و آن هم فقط و فقط اسلام است و بس. ما ملیت داریم اما ملیتی بر پایه اسلام. ما وطن داریم و ما یک سانتی متر از ایران زمین را اجازه نخواهیم داد به دست هیچ بیگانه ای بیفتد، اما به عنوان بخشی از سرزمین اسلام که برای پاسداریش این پاسداران عزیز جانباز مجاهد ، این ستاره های درخشان در آسمان انقلاب اسلامی ایران ، ببینید چطور جان بر کف با آموزش کم با تجهیزات کم ، اما با عشق یه شهید شدن به همه صحنه ها می روند و میدان های خطرناک. این معجزه ایمان است این معجزه اسلام است، این معجزه اعتقاد به خداست اعتقاد به وحی است، اعتقاد به معاد است ، اعتقاد به عمل صالح است بنابراین وطن برای ما مطرح است. سرزمین برای ما مطرح است اما در پرتو خورشید فروزان مذهب و اسلام. اینکه ما از ملی گرائی انتقاد می کنیم، می دانیم معنایش چیست خلاصه معنای آن این است که یک ارزش دست دوم را بخواهند جانشین ارزش دست اول کنند. این مخالفت ما است خیلی منطقی روشن و آشکار نه اینکه برای ما ملیت بی ارزش است وطن بی ارزش است نه ارزش درجه دوم است. اختلاف ما با کسانی که می خواهند انقلاب بر محور ملیت قرار بگیرد همین است ما می گوییم محور اسلام است آنها روبناست ، آنها می گویند محور ملیت است. اسلام دین مردم ایران است. دین اکثریت مردم ایران است ، پس محترم است این خیلی با هم فرق دارد و یک اصل دیگر.
از نیروی جوانان انقلابی و مسلمان و صادق استفاده باید کرد
جوانها و صاحبان مهارت به این اصل توجه کنند. من نظر شخصی ام را می گویم. نظر شخصی بنده این است و به آن هم عمل می کنم و از نتیجه آن هم راضی هستم نظر شخصی من این است که ما افراد با ایمان و با استعداد لایق را که هنوز تجربه و کارآیی و مهارت کافی ندارند می آوریم بر سر کارها می گذاریم و حاضریم یک مقدار تاوان و خسارت و ندانم کاری هایشان را بدهیم ، تا در جریان عمل ساخته شوند و مدیران با ایمان مسلمان جمهوری اسلامی ایران در پی یک چنین مرحله تاوان دار به وجود بیاید و هی نگوییم مدیر نداریم ، حالا اگر صاحبان مهارت و علم و فن مدیریت این عمل ما را ناشیانه می دانند و می فرمایند که اینها علت اینکه این حرف ها را می زنند چون نمی دانند چاه چند سر آب دارد مدیریت و تجربه کم است بگذارید این حرف ها را بزنند. ما آن وقت ها هم که از این حرفها می زدیم این آقایان و امثال این آقایان می گفتند اینهایی که شما می گوئید با هیچ حساب سیاسی در دنیا جور در نمی آید. حرف همان حرف است. ما هم حرفمان همان حرف است ، ملت حرفش کدام است؟ آیا ملت می پذیرد اما چند ماهی خسارت و تاوان ندانم کاری های این جوان ها یا این میان سال ها و این افراد کم سابقه ، ولی با ایمان ، با شور و اخلاص با علاقه ، پرتلاش ساعت نشناس از صبح تا شب بدو و کار کن. ما یک مقداری تاوان و خسارت ندانم کاری های اینها را بدهیم و هر چه زودتر مدیران با ایمان جامعه را بسازیم. این را شماها می پذیرید. یعنی اگر انسان های با ایمان و با مهارت داریم که معلوم است که آنها را به سر کار می آوریم و این برای همه روشن است و من می خواهم این را بگویم. برادر ، خواهر گوش فراده ، این طرف آقای الف ایمان و عشق و شورش در سطح مطلوب برای خدمت به مردم و انقلاب صبح و شب نمی شناسد. حقوق هم چقدر است نمی شناسد، اما تازه کار است. این طرف یک آدم ماهر ، دارای تجربه ، اما اگر خیلی آدم خوبی باشد سر ساعت می آید و سرساعت هم می رود.بعد هم سکرتر اتاقش از همان خانم های قبل باشد اشکالی برایش ندارد . می خواهم ببینیم در انتخاب میان این دو آیا الف را انتخاب می کنید؟
این پایه کار ، بنابراین این را عرض کنم که بنده این کار را در دبیرخانه شورای انقلاب تجربه کردم و راضی هستم. الان همان جوان ها کارگردانهای واقعی مجلس و شورای اسلامی شدند. از نظر مدیریت های اداری ، در قوه قضائیه تجربه کردم و چند نفر از آنها را به آنجا آوردم ، کار می کنند تا بخواهید با اخلاص و گاهی هم ندانم کاری می کنند ، گاهی هم آقایان صاحب منصب های قضایی غر می زنند که آقا این جوان ها هیچ چیز سرشان نمی شود آوردید که این کار را بکنند. یا آن کار را نکنند. به آنها می گویم بسیار خوب کسی بسازید. ان شاء الله اینها هم ماهر می شوند اما کار می کنند. مبدا حرکت در قوه قضائیه به یاری خدا همین جوان ها خواهند شد. این تجربیاتی است که داریم و به سلامتی شما در یکی ، دوجای دیگر هم همین طور عمل شده و دوستان راضی و دشمنان ناراضی نتیجه؟
ملت مسلمان متعهد ایران هشیار باش آگاه باش ! حفظ هویت و اصالت اسلامی انقلاب کن فریاد کشیدی (نه شرقی ، نه غربی ، جمهوری اسلامی) حفظ هویت اسلامی انقلاب نیازمند به حضور دائم آگاهانه هشیارانه فداکارانه تو در صحنه است. ذره ای ، لحظه ای از صحنه غتئب مشو ، تو به وجود آوردنده این انقلاب بودی و مسئولیت نگهداری و تداومش نیز برعهده توست. ای ملت مسلمان قهرمان ایران(در اینجا مردم به شعف فریاد زدند: درود بر بهشتی...) و درود بر شما مردم عزیز که با ایمان و با شور ، آنچه می خواستم عرض کنم در همین جا به پایان رسید. امیدورام در این عرائضم توانسته باشم. پایه ای از پایه های اصیل و رکین آینده را بر ملت عزیزمان عرضه کرده باشم و سلام فراوان بر همه شما عزیزان باد
9 تیر 60
